In Parijs loopt niet alles volgens plan. De stad is gehuld in bouwsteigers, de Seine heeft de bacteriepopulatie van een open riool, de metrolijnen zijn onvoldoende uitgebreid, daklozen worden verjaagd. De aanloop naar de Olympische Spelen is altijd chaotisch, traditiegetrouw moeten de minderbedeelden worden vertrapt voor de schone schijn – allemaal niet fraai. En toch voelde ik infantiele opwinding toen de olympische ringen vijftig dagen voor de Spelen aan de Eiffeltoren werden bevestigd.
Een paar dagen eerder overheerste desalniettemin nog kippenvel: er werden vijf grafkisten bij de ijzeren dame gedumpt. De Franse vlag gedrapeerd over het lichte hout, met bovenop de tekst Soldats Français de l’Ukraine, Franse soldaten uit Oekraïne. In min of meer hetzelfde tijdsgewricht ontplofte er een knutselbom in een hotelkamer nabij luchthaven Charles de Gaulle. De gearresteerde man zou volgens een artikel in deze krant Moskougezind zijn en twee jaar hebben gevochten aan Russische zijde in de Donbas.
De Russen komen, zei de angstige generatie van mijn grootouders, maar uiteindelijk bleven ze gelukkig thuis. De Russen komen heus niet, zegt mijn naïeve generatie, maar ze zijn allang hier.
Ze proberen ons te beïnvloeden via sociale media, vat te krijgen op onze angsten door bombastische uitspraken over kernwapens, door ons ook in het offlinedomein te choqueren. In de Volkskrant zei een onderzoeker van de Universiteit Leiden dat de Russische acties heel dicht tegen echte oorlog aanschurken. De sportzomer is het doelwit: het Europese kampioenschap voetbal in Duitsland en de Olympische Spelen in Frankrijk. De Russen zullen proberen Europa te destabiliseren terwijl de hele wereld toekijkt.
Afgelopen week las ik in The Washington Post over een rapport van Microsoft. Het softwarebedrijf deed onderzoek naar een online documentaire die vorig jaar werd verspreid door een pro-Kremlin-groep om het Internationaal Olympisch Comité in diskrediet te brengen, inclusief een AI-gegenereerde versie van Tom Cruise als verteller. The Telegraph schreef over een andere propagandavideo waarin wordt gesuggereerd dat een kwart van de verkochte kaarten voor de Spelen is geretourneerd uit angst voor terreuraanslagen. Onwaar, maar zo schadelijk.
Microsoft waarschuwt ervoor dat de desinformatiecampagne richting de openingsceremonie van de Spelen zou kunnen toenemen, hoewel die volgens mij al uiterst effectief blijkt. Van vrienden en familie kreeg ik meermaals de vraag of ik bang ben voor een aanslag tijdens de Olympische Spelen in Parijs, waar ik onder meer voor Trouw aanwezig zal zijn. Ik merk dat ik intussen met gemengde gevoelens naar de zomer toeleef: de vreugde en verbondenheid die de sport teweegbrengt, de onrust die ongetwijfeld verder over het Europese continent zal woekeren. Angst en plezier wisselen elkaar voortdurend af.
Deze sportzomer zal het toneel zijn van een Russische schaduwoorlog. We moeten ons wapenen tegen dat geweld, tegen de angst, elkaar wijzen op de voortdurende pogingen tot ondermijning van onze Europese waarden, van het plezier. Sport is oorlog, met andere middelen. Onze beste verdediging is gemeenschapszin.